Öğretmenler Günü

Öğretmenlik manevi mesuliyetleri itibarıyla ağır bir vazifedir. Topçu öğretmenin mesuliyetlerini şu veciz ifadelerle belirtmiştir:

 

“… muallimin mesuliyetleri çoktur ve cemiyet hayatının her sahasına uzanmaktadır. Bir memlekette ticaret ve alışveriş tarzı bozuksa bundan muallim mesuldür. Siyaset, millî tarihin çizdiği yoldan ayrılmış, milletinin tarihî karakterini kaybetmişse, bundan mesul olan yine muallimdir. Gençlik âvâre ve dâvasız, aileler otoritesizse bundan da muallim mesul olacaktır. Memurlar rüşvetçi, mesul makamlar iltimasçı iseler muallimin utanması icap eder. Din hayatı bir riya veya taklit merasimi haline gelerek vicdanlar sahipsiz ve sultansız kalmışsa bunun da mesulü muallimlerdir. Yüreklerin merhametsizliğinden, hislerin bayağılığından ve iradelerin gevşekliğinden bir mesul aranırsa; o da muallimdir. Yalnız kaldığımız yerde yalnızlığımızın mesulü o, imanların zayıfladığı devirlerde bu gevşemenin mesulü yine onlardır…”

 

Topçu tarafından belirtilen mesuliyetin gerektirdiği vazifenin bihakkın yerine getirilmesi için çözüm yine büyük mütefekkir tarafından şu şekilde belirtilmiştir: 

 

“Muallim, dünya hayatında rol almaya namzet olan genci kâinat karşısında kendine mahsus görüşlere sahip, bizzat kendisi için hayat kaideleri (ilkeleri) oluşturabilen bir bütün insan olarak yetiştirmesi lazımdır… Tahsil alelade bir iş değil, bir mefkûre olmalıdır... Muallim ruhlar sanatkârıdır… Muallim bilen öğreten, irşat eden, yol gösteren, terbiye eden, hülasa veli, mürebbi ve emin vasıflarına sahip insan olacaktır. Ruhların mürşidi, hayatın nazımı ve istikbalin en emin kefili olacaktır. Bu yalnız okuma yazma öğreten insanın işi değildir…”

 

Anayasa Mahkemesi de bir kararında öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği nitelikleri şu şekilde belirtmiştir: 

 

“Öğretmenlerden çağın bilgi ve teknolojik gelişmelerine bağlı olarak, toplumun ihtiyaçları doğrultusunda bireyin yetiştirilmesi, geliştirilmesi, değerlerine bağlı nitelikli bir insan olarak topluma kazandırılmasına yönelik çalışmalar yaparak toplumsal kalkınmada belirleyici ve öncü bir rol üstlenmesi, yalnız öğretme yetenekleri ile değil, aynı zamanda davranışlarıyla da örnek alınacak ahlaki bir modele dönüşmesi beklenmektedir (AYM, E.2022/47, K.2023/124, 13/07/2023, § 72).

 

Topluma ruh kazandıracak öğretmenlerin hem Topçu hem de AYM tarafından belirtilen niteliklere sahip olabilmesi için öncelikle öğretmen yetiştirme politikalarının ivedi bir şekilde değiştirilmesi gerekmektedir.

 

Bu itibarla öncelikle Anadolu Öğretmen Liselerinin yeniden açılması ve burada öğrenim görecek öğretmen adaylarının Topçu’nun belirttiği mefkûrenin birer neferi haline getirecek müfredatla yetiştirilmesi zaruridir.

 

Öte yandan öğretmenlik mesleğine kaynak teşkil eden lisans bölümlerinin yeniden gözden geçirilmesi, zorunlu alanlarda ve istisnai olarak uygulanması lazım gelen pedagojik formasyon eğitiminin nitelikli bir hâle dönüştürülmesi önem arz etmektedir. 

 

Hali hazırda vazifeli öğretmenlere de manevi mesuliyetlerinin hatırlatılması ve nitelikli meslek içi eğitimlerle en azından geçiş sürecinin daha az kayıpla tamamlanması sağlanmalıdır.

 

Tüm bunların yanında büyük mesuliyetler yüklenen öğretmenlerin, vazifelerini lâyıkı veçhile ifa edebilmeleri için geçim derdinin olmaması, maaş ve özlük haklarının katlandıkları külfete denk olması yönünde çalışmalar yapılması gerekmektedir.

 

Bu duygu düşüncelerle ve yine Topçu’nun benzetişiyle “genç ruhları kendisine mahsus manada bir örs üstünde döverek işleyen usta bir demirci” niteliğindeki öğretmenlerimizin günü kutlu olsun.